Page 212 - หนังสืออนุสรณ์ 125 ปี ท่าแร่

การบริหารปกครองท้องถิ่น

ในหนังสืออนุสรณ์เล่มนี้ ไม่ได้มีเจตนาจะกล่าวถึงท่าแร่เพียงช่วง 25 ปี หลัง ต่อจาก 100 ปี
ท่าแร่ เพื่อเป็นการต่อยอดจากหนังสืออนุสรณ์ท่าแร่ครบรอบ 100 ปี หรือเหมือนดังวิทยานิพนธ์ของ

อาจารย์สาลินี มานะกิจ หัวข้อเรื่อง ความเป็นมาและการเปลี่ยนแปลงของชุมชนคาทอลิกบ้านท่าแร่
จังหวัดสกลนคร พ.ศ.2427-2508 ที่มุ่งศึกษาชุมชนท่าแร่ในช่วงเวลาดังกล่าว เพราะหนังสืออนุสรณ์

เล่มนี้ แม้จะใช้ชื่อว่า อนุสรณ์ 125 ปี ท่าแร่ ก็จริง แต่ก็เป็นความพยายามร่ายเรียงประวัติศาสตร์
โดยมุ่งที่การแสดงออกในความเชื่อของชาวท่าแร่ ในทุกแง่ทุกมุมตลอดตั้งแต่ตั้งหมู่บ้านเมื่อปี ค.ศ.1884

ขณะเดียวกันตลอด 125 ปี ที่ผ่านมา การบริหารปกครองท้องถิ่นท่าแร่ได้มีการเปลี่ยนแปลงไปตามยุค
ตามสมัย เช่นเดียวกับการแบ่งเขตปกครองวัดของมิสซัง การแบ่งเขตปกครองของบ้านเมืองอาจเป็นปัจจัย

หนึ่งที่ทำาให้เขตปกครองวัดถูกปรับเปลี่ยนไป ดังนั้น การทำาความเข้าใจประวัติศาสตร์ท่าแร่อย่างถูกต้อง
ต้องมีอยู่ในสำานึกเสมอ นั่นคือ ท่าแร่ในความหมายของการบริหารปกครองวัดของมิสซัง ซึ่งมีผลโดยตรง

ที่ชาวท่าแร่จะได้รับจากวิธีการปกครองและรูปแบบของงานอภิบาลของคุณพ่อเจ้าอาวาส กับท่าแร่
ในความหมายของชาวท่าแร่ที่ได้รับการปลูกฝังความเชื่อและพัฒนาเติบโตในความเชื่อในชุมชนท่าแร่

แต่ดั้งเดิม จนเกิดเป็นคุณลักษณะเฉพาะ หรือ อัตลักษณ์ของชาวท่าแร่ ทั้งในการแสดงออก และ
ในความรู้สึกนึกคิด ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากความเชื่อที่ได้ปลูกฝังในชุมชนแห่งนี้ โดยเฉพาะจากคุณพ่อ

ยอแซฟ กอมบูริเออ ซึ่งยังมีอิทธิพลกับคนยุคปัจจุบันนี้อยู่ เพราะท่าแร่ในความหมายที่สองนี้ ต้องรวม
วัดป่าพนาวัลย์ วัดหนองบัวทอง (หมู่ 5 และหมู่ 4 ของตำาบลท่าแร่ตามลำาดับ) และอาจรวมถึง

วัดวนาสามัคคีและวัดโคกแก้วซึ่งรวมอยู่ในการปกครองของตำาบลอื่นเข้าไปด้วย เฉพาะกิจกรรมของวัด
ที่สองวัดแรกจะเข้ามาร่วมกับวัดท่าแร่ด้วยเสมอ คือการแห่เทียนปัสกา ต่อไปนี้เป็นข้อมูลเกี่ยวกับ

การบริหารปกครองท้องถิ่นพอสังเขป ซึ่งอาจช่วยให้ผู้อ่านได้เห็นภาพและเข้าใจประวัติศาสตร์อย่างถูกต้อง
– บรรณาธิการ

ปี ค.ศ.1914 (2457) ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5

ซึ่งเป็นสมัยที่มีการปฏิรูปการปกครองใช้เข้าสู่ระบบการปกครองตามแบบอารยะประเทศ โดยมีสมเด็จ
พระยาด�ารงราชานุภาพ ทรงเป็นเสนาบดี กระทรวงมหาดไทย ประเทศไทยก�าลังถูกคุกคามจากประเทศ

ฝรั่งเศส เนื่องจากการปกครองส่วนใหญ่ยังเป็นการปกครองแบบดั้งเดิม จึงได้มีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง
ใหม่แบบ “เทศาภิบาล” ต่อมามีการก�าหนดเขตการปกครองเป็นจังหวัด อ�าเภอ ต�าบล และหมู่บ้าน

ขุนพิทักษ์ เป็นผู้หนึ่งที่รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้ปกครองท่าแร่ (ต้นตระกูลเสมอพิทักษ์) ชาวบ้านทั่วไป
เรียกว่า “ตาแสงเปี้ย” (เปี้ย เป็นภาษาอีสาน แปลว่า “ง่อย” เนื่องจากขุนพิทักษ์เป็นง่อยในบั้นปลายชีวิต)

�
�
คาว่าขุนหรือหลวงนั้นเป็นบรรดาศักดิ์ที่ทางราชการแต่งตั้งให้ หลังจากนั้นกานันสืบทอดตาแหน่งต่อกันมา
�
ดังนี้

210 ภาคผนวก